Avrupa Birliği liderleri son yılların en gergin zirvesinde 9 saat süren pazarlıkların ardından dün sabaha karşı göç konusunda uzlaşıya vardı. İtalya, AB’nin Türkiye’ye mülteciler için yapacağı ikinci 3 milyar Euro’luk yardıma blokajını kaldırdı.
AB’ye kural dışı geçişlerin 2015’teki kriz dönemine göre yüzde 95 düştüğü bir ortamda oluşan siyasi krizi dağıtma amaçlı müzakereler, Türkiye açısından da olumlu sonuç doğurdu. Göç konusundaki talepleri büyük ölçüde karşılanan İtalya, pazarlık unsuru olarak kullandığı AB’nin Suriyeli mülteciler için Türkiye’ye vermeyi planladığı ikinci 3 milyar Euro’luk mali yardıma iki haftadır uyguladığı blokajı kaldırdı. İtalya engelinin aşılması üzerine AB, mali yardıma yeşil ışık yaktı.
AB liderlerinin mali kaynağı serbest bırakması, bu paranın hemen Türkiye’ye aktarılacağı ya da hemen kullanılabileceği anlamına gelmese de prosedür ile ilgili önemli bir adım niteliğinde. Zirveden pakete onay çıkması yardımın kesintisiz sürmesi açısından önem taşıyor. Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin temel ihtiyaçlarının karşılanması, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim, insani yardım, sosyoekonomik destek ve altyapı katkısında kullanılan yardım, 2016’da Türkiye ile AB’nin üzerinde anlaştığı göç krizi odaklı 18 Mart mutabakatının unsurları arasında yer alıyor.
HENÜZ ÖDENMEDİ
AB liderlerinin onay verdiği ikinci 3 milyar Euro’luk dilimde de ilk dilim için uygulanan yöntem ve kuralların devrede olması bekleniyor. Türkiye’nin sıkı kurallara bağlı ilk dilime ilişkin en önemli sıkıntısı para akışının yavaş ve mekanizmanın çok bürokratik olmasıydı. Aralık 2017’de 72 proje bağlamında 3 milyar Euro’yu sözleşmeye bağlayan AB’nin yaptığı ödemeler hazirana başında ancak 1.94 milyar Euro seviyesine ulaştı.
AB İÇİ VE DIŞI ‘KAMPLAR’
AB Zirvesi’nin en önemli konusu olan göç krizine ilişkin ise herkesi bir şekilde tatmin eden ancak tartışmaya açık kararlar alındı:
AB İÇİ MERKEZLER: AB topraklarına gelen mülteciler kontrollü merkezlerde tutulacak ve sığınma başvuruları bu kamplarda ele alınacak. Merkezler gönüllülük ilkesi çerçevesinde kurulacak ve AB tarafından finanse edilecek. Sığınmaya uygun olmayanlar geri gönderilecek.
TAHLİYE PLATFORMLARI: Başta Afrika ülkeleri olmak üzere üçüncü ülkelerde tahliye merkezleri oluşturulması için çalışma yapılacak.
MERKEL’İ RAHATLATAN KARAR: Koalisyon ortağının mültecilerin Almanya’ya girişlerinin engellenmesine ilişkin baskısı altında olan Başbakan Angela Merkel’in en önemli beklentilerinden biri karşılandı. Mültecilerin AB’ye giriş yaptıktan sonra ikincil hareketlerle diğer ülkelere geçişlerinin engellenmesine yönelik önlemler artırılacak. Almanya, mültecilerin en çok gitmek istediği AB ülkelerinden.
’UMARIM BU SEFER HIZLI UYGULANIR’
DIŞİŞLERİ Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün NTV canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtladı. AB’nin Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar için ikinci 3 milyar Euro’luk mali desteği serbest bırakmasına ilişkin kararını değerlendiren Çavuşoğlu, “2018 yılı sonuna kadar vermeyi taahhüt ettikleri ikinci 3 milyar Euro’nun onayı çıktı. Umarım ilk dilimdeki zorluklar ve bürokrasiden ders alınır ve bu sefer daha hızlı bir şekilde uygulama olur, paralar aktarılır ve Suriyeli mültecilere proje olarak döner” dedi.
AVUSTURYA DÖNEM BAŞKANLIĞI: Çavuşoğlu, AB ile ilişkilerin seyrine ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Avusturya’nın dönem başkanlığında olumlu adımların atılacağını düşünmüyoruz” dedi. 2018 sonunda bitecek Avusturya’nın dönem başkanlığının ardından daha olumlu bir işbirliği beklediklerini belirten Çavuşoğlu, “Avusturya dönem başkanlığı çok aktif olmayacak” ifadesini kullandı.
F-35 ALIMI: Çavuşoğlu, ABD Kongresi’ndeki F-35 savaş uçağı satışı sorununa ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin bu uçakların üretim kanadında da bulunduğunu hatırlatarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD Başkanı Trump ile yaptığı telefon görüşmesinde F-35 savaş uçağına ilişkin ABD Kongresinde yaşanan sorunları ilettiğini anımsatarak, “Trump da bu konuda gerekli adımları atacağını söyledi” diye konuştu.