Türkiye’den Çin’e: Uygur Türklerinin hakları korunmalı

Sözcü Aksoy, Uygur Türklerine yönelik ağır insan hakları ihlalleri ve halk ozanı Abdurehim Heyit’in vefatına ilişkin soruya yazılı yanıt verdi.

“TÜM DİNLERİN VE İNANÇLARIN ÇİNLİLEŞTİRİLMESİ”

Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türklerinin ve diğer Müslüman toplulukların temel insan haklarını ihlal eden uygulamaların, son iki yıl içerisinde ağırlaştığına ve uluslararası toplumun gündemine taşındığına işaret eden Aksoy, özellikle Ekim 2017’de “Tüm Dinlerin ve İnançların Çinlileştirilmesi” siyasetinin resmen ilan edilmesinin, Uygur Türklerinin ve bölgedeki diğer Müslüman toplulukların etnik, dini ve kültürel kimliklerinin tasfiye edilmesi hedefi doğrultusunda atılmış yeni bir adım olduğunu vurguladı.

“1 MİLYONDAN FAZLA UYGUR TÜRK’Ü TOPLAMA KAMPLARINDA”

Aksoy, açıklamasında, “Keyfi tutuklamalara maruz kalan bir milyondan fazla Uygur Türk’ünün, toplama kamplarında ve hapishanelerde işkence ve siyasi beyin yıkamaya maruz bırakıldıkları artık bir sır değildir. Kamplarda alıkonmayan Uygurlar da büyük baskı altında bulunmaktadır. Yurt dışında yaşayan Uygur asıllı soydaş ve vatandaşlarımız, bu bölgedeki akrabalarından haber alamamaktadır. Binlerce çocuk ebeveynlerinden uzaklaştırılmış, yetim kalmıştır. 21. yüzyılda toplama kamplarının yeniden ortaya çıkması ve Çin makamlarının Uygur Türklerine yönelik sistematik asimilasyon politikası insanlık adına büyük bir utanç kaynağıdır.” ifadesini kullandı.

“TÜRK KAMUOYUNUN HAKLI TEPKİSİ DİKKATE ALINMALI”

Sincan Bölgesi’nde yaşanan trajediyle ilgili görüşlerinin Çin makamlarına her düzeyde dile getirildiğini aktaran Aksoy, “Böyle bir ortamda, bir bestesi yüzünden 8 yıl hapse mahkum edilen değerli halk ozanı Abdurehim Heyit’in, hapishanedeki ikinci yılında vefat ettiği haberini derin teessürle öğrendik.” değerlendirmesini yaptı.

Sözcü Aksoy, “Bu elim hadise, Türk kamuoyunun Sincan Bölgesi’ndeki ağır insan hakları ihlalleri konusundaki tepkisini daha da kuvvetlendirmiştir. Bu haklı tepkinin Çin makamlarınca dikkate alınmasını bekliyoruz.” çağrısında bulundu.

“TOPLAMA KAMPLARI KAPATILMALI”

“Abdurehim Heyit’i ve Türk ve Müslüman kimliğine sahip çıkmak uğruna hayatını kaybeden tüm soydaşlarımızı rahmetle anıyoruz.” ifadesini kullanan Aksoy, şunları kaydetti:

“Bu vesileyle, Çin makamlarını Uygur Türklerinin temel insan haklarına saygı göstermeye ve toplama kamplarını kapatmaya davet ediyoruz. Uluslararası toplumu ve BM Genel Sekreterini de Sincan bölgesindeki insanlık trajedisinin sona erdirilmesi için etkin adımlar atmaya çağırıyoruz.”

ABDUREHİM HEYİT KİMDİR

Uygurların tarihini ve kültürünü yansıtan şarkılarıyla tanınan ünlü ozan Abdurehim Heyit, 1964’te Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin Kaşgar vilayetinde dünyaya geldi. Kaşgar’daki bir Güzel Sanatlar okulunda eğitim gören Heyit, iki telli çalgı aleti dutarıyla seslendirdiği şarkılarıyla kısa sürede dünyaca tanınan bir ozan olan oldu. Heyit, aynı zamanda çok sayıda Uygur şarkısının da bestecisi olarak biliniyor.

ATALARINI ANDI DİYE CEZAEVİNE ATILDI

Türkiye’de de pek çok kişinin tanıdığı ve “Uçraşkanda” (Karşılaşınca) adlı halk türküsüyle bilinen Heyit, 2015’te Gazi Üniversitesi’nde bir konser vermişti.

Abdurahim Heyit – Karşılaşınca

Çin’de hakkında herhangi bir suç isnat edilmediği halde 2017’de Urumçi’de gözaltına alınan ve 8 yıl hapse mahkum edilen Heyit, hapishanedeki ikinci yılında vefat etti.

Ünlü ozan Heyit’in, sözleri şair Abdurehim Abdullah’a ait olduğu bilinen Atılar (Atalar) adlı şarkıyı seslendirmesi nedeniyle, daha önce Çin polisi tarafından birkaç kez sorgulanmıştı.