NATO’nun 29 üyesi, ABD’nin Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF) tek taraflı olarak çekilme kararını destekleyerek, Rusya’yı anlaşmayı ihlal etmekle suçladı.
NATO Kuzey Atlantik Konseyi’nden yapılan yazılı açıklamada, ittifak üyelerinin aralık ayında Rusya’nın 9M729 isimli füze sisteminin INF Anlaşması’nı ihlal ettiği, bu durumun Avro-Atlantik güvenliğini tehdit ettiği kaydedildi.
NATO üyelerinin Rusya’ya “acilen anlaşmanın yükümlülüklerini tam ve teyit edilebilir bir şekilde yerine getirme” çağrısı yaptığı anımsatılan açıklamada, taraflar arasında irtibatın sürdüğü ancak Rusya’nın anlaşmanın yükümlülüklerini yerine getirmeye yönelik somut adım atmadığı belirtildi.
ABD’YE DESTEK
Açıklamada, “ABD, Rusya’nın 9M729 isimli füze sistemini gizli test etme ve üretmeyle Avro-Atlantik güvenliğini tehlikeye atması nedeniyle anlaşmadan çekiliyor. Müttefikler bunu güçlü bir şekilde destekliyor.” ifadesine yer verildi.
ABD’nin anlaşmadan çekilmek için tanıdığı 6 aylık süre zarfında, Rusya’nın, anlaşmaya uymaması halinde anlaşmanın sonlanmasından sorumlu tutulacak taraf olduğu vurgulanan açıklamada, NATO’nun durumu yakından takip edeceği kaydedildi.
Açıklamada, “Rusya’nın davranışları müsaade ettiği müddetçe yakın ilişkiler yürütme taraftayız.” ifadesine yer verilerek, Rusya’ya 6 aylık süreçte INF Anlaşması’na uyma çağrısı yapıldı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Twitter hesabından paylaştığı mesajda, Rusya’nın INF Anlaşması’nı ciddi bir şekilde ihlal ettiğini belirterek, “NATO, ABD’nin INF Anlaşması’nı askıya alma ve çekilme kararını güçlü bir şekilde destekliyor.” açıklamasını yaptı.
ABD’NİN KARARI
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, kısa süre önce, Washington’da düzenlediği basın toplantısında, ülkesinin, Sovyetler Birliği ile 1987 yılında imzaladığı, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve nükleer başlık takılabilen füzelerin yasaklanmasını öngören INF’den tek taraflı olarak çekileceğini duyurdu.
INF ANLAŞMASI
ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği Lideri Mihail Gorbaçov tarafından 1987’de imzalanan anlaşma, karadan havaya atılabilen ve 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında orta menzilli nükleer füzelerin yasaklanmasını öngörüyor. Anlaşma, denizden ateşlenen füzeleri kapsamıyor.
Nükleer savaş tehdidini ortadan kaldırmayı hedefleyen anlaşma kapsamında, 4 yılda yaklaşık 2 bin 700 füze imha edilmişti.
Anlaşma sayesinde nükleer başlıklı füzeler, 30 yılı aşkın süredir Avrupa topraklarında konuşlandırılamıyor.