Deniz Baykal kimdir?

Deniz Baykal, 20 Temmuz 1938 tarihinde Antalya’da doğdu. 1952 yılında Antalya Atatürk Ortaokulu’ndan, 1955 yılında Antalya Lisesi’nden mezun olan Baykal, 1959 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde 1960 yılında yüksek lisansını yaparken asistan olarak çalışmaya başlayan Baykal, 1963’te doktora çalışmalarını tamamladıktan sonra iki yıl Rockefeller Foundation bursu ile ABD’de kaldı ve Columbia Üniversitesi ile Berkeley Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdürdü. 1963’te Olcay Baykal’la yaptığı evlilikten biri kız (Aslı Baykal), biri erkek (Ataç Baykal) iki çocuk ve üç torun sahibidir.

CHP YÖNETİMİNİN DİKKATİNİ ÇEKTİ
Siyasetle 1960’lı yıllara doğru Demokrat Parti iktidarına karşı gelişen öğrenci hareketlerine katılmakla başlayan Baykal, CHP’nin 1965 genel seçimlerindeki yenilgisini analiz ettiği ve daha sonra doçentlik tezine dayanak olacak olan raporla CHP yönetiminin dikkatini çekti. Doçent olduğu yıl olan 1968’de CHP’ye girerek siyasal yaşama atılan Baykal, 14 Ekim 1973’te yapılan genel seçimlerde 185 milletvekili kazanarak birinci olan Cumhuriyet Halk Partisi’nden Antalya milletvekili seçildi. O sırada CHP’nin Genel Başkanı Bülent Ecevit’ti.

MALİYE BAKANI OLDU
Seçimlerden sonra 1974’te Bülent Ecevit Başbakanlığında kurulan CHP – MSP koalisyon hükümetinden Maliye Bakanı olan Baykal, 1978’de kurulan 3. Ecevit hükümetinde ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yaptı. Deniz Baykal bu dönemde CHP parti meclisi ve merkez yürütme kurulu, genel sekreter yardımcılığı görevlerinde bulundu. 1979 Ekim ara seçimlerinden sonra toplanan olağanüstü CHP kurultayında parti yönetimini ağır bir şekilde eleştiren Baykal, 12 Eylül 1980 askeri müdahalesinden sonra bir süre Ankara’da Ordu Dil Okulu’nda gözetim altında tutuldu.

2. KEZ GÖZETİM ALTINA ALINDI
Deniz Baykal, 1982 Anayasası’nın 5 yıl süreyle siyasi yasak getirdiği politikacılar arasında yer aldı. 1983 yılında siyasal partilerin kurulmasına izin verilmesinden sonra “yasaklı olmalarına rağmen faaliyetlerini sürdürdüğü” gerekçesiyle bir grup önde gelen CHP’li ve AP’li politikacıyla birlikte Çanakkale Zincirbozan Askeri Tesisleri’nde 2. kez gözetim altına alındı.

SHP’Lİ OLDU
Deniz Baykal, siyasi yasaklı olmasına karşın 1984 yılında Sosyal Demokrasi Partisi’ne (SODEP) girdi; bu partinin Sosyaldemokrat Halkçı Parti’yle (SHP) birleşmesiyle SHP’li oldu. Eylül 1987’deki genel seçimlerde SHP’den Antalya milletvekili seçilen Baykal, SHP’de önce grup başkanvekilliği ardında da genel sekreterlik görevlerinde bulundu. Deniz Baykal, Haziran 1988’de göreve başladığı genel sekreterlikten 10 Eylül 1990’da istifa etti. Bu dönemde demokratikleşme çabalarına ilişkin bir rapor hazırlattı (Temmuz 1990). SHP’de bu dönemden başlayarak olağan ve olağanüstü kurultaylarda Genel Başkan Erdal İnönü’nün üç defa karşısına çıktı ancak başarılı olmadı. Genel Sekreterlik’ten istifasından sonra SHP parti içi muhalefetinin önderi oldu.

CHP GENEL BAŞKANI OLDU
Temmuz 1992’de kapatılan siyasi partilerin açılmasına izin veren yasanın sağladığı imkanla 9 Eylül 1992 tarihinde toplanan CHP Kurultayı’nda ilk kez Genel Başkanlığa seçildi. Atatürk ve İnönü’nden sonra Baykal da tıpkı onlar gibi 54 yaşında genel başkan oldu. 18 Şubat 1995 günü SHP ve CHP’nin Bütünleşme Kurultayı’nda aday olmayan Baykal, CHP Genel Başkanlığı görevinden ayrıldı. 9 Eylül 1995 tarihindeki birleşmeden sonra yapılan CHP Olağan Kurultayı’nda Deniz Baykal tekrar ve ikinci kez Genel Başkanlığa seçildi. 30 Ekim 1995 Tarihinde kurulan DYP-CHP koalisyon hükümetinde Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı görevlerini üslendi. Deniz Baykal, bir tek şartla kerhen bu koalisyonun kurulacağında görev alacağını belirtti ve hemen erken seçim olmasını istedi. 24 Aralık 1995’te yapılan erken seçimle 19. Dönem Meclisi seçime götürüldü, bu tarih CHP’nin ilk kurultayı olan Sivas Kongresi’nin 76. yılında, Deniz Baykal 57 yaşında iken oldu.

SEÇİM SONUÇLARI NEDENİYLE İSTİFA ETTİ
24 Aralık 1995 Milletvekili Genel Seçimleri’nde yeniden Antalya Milletvekili olan Baykal, seçimleri takiben 53. Hükümetin kurulmasıyla Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı görevlerinden ayrıldı. 23 Mayıs 1998 tarihinde yapılan Cumhuriyet Halk Partisi 27.Olağan Kurultayı’nda Genel Başkanlığa 3. kez seçilen Baykal, 18 Nisan 1999 seçimlerinde CHP ile birlikte ilk kez seçim sonuçlarıyla parlamento dışında kaldılar. 22 Nisan 1999 tarihinde alınan seçim sonuçları nedeniyle istifa eden Baykal, 30 Eylül 2000 tarihinde Ankara’da toplanan Cumhuriyet Halk Partisi 11. Olağanüstü Kurultay’nda yeniden seçilerek üçüncü kez CHP Genel Başkanı oldu.

SEÇİM SONRASI AÇIKLAMA YAPMADI
22 Temmuz 2007 seçimlerine de CHP Başkanı ve Başbakan adayı olarak giren Deniz Baykal, bir kez daha umduğu sonuca ulaşamadı. Resmi olmayan seçim sonuçlarının belli olduğu 22 Temmuz akşamı açıklama yapmaktan çekinen Baykal, Cem Uzan ile birlikte açıklama yapmayan ikinci parti lideriydi.

DUA İSTEYEREK KONUŞMAYA BAŞLADI
2007 yılında 22 Temmuz seçimleri için ilk mitingini Hatay’da Uğur Mumcu Meydanı’nda yapan CHP lideri, ‘dua isteyerek’ başladığı konuşmasını başladığı gibi bitirmesiyle gündeme geldi. O dönemde CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ”Türkiye üzerinde oynanan oyunlar var. Bu oyunlara, düzene alet olmayacak, bölmek isteyenlerin tuzağına düşmeyecek bir anlayışa ihtiyaç var” açıklamasıyla da tartışmalar yarattı.

TALABANİ İLE GÖRÜŞMEYE IRAK’A GİTTİ
2009 yılında Deniz Baykal, Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) Lideri Celal Talabani’nin davetini kabul ettiğini açıklamasıyla gündeme geldi. Ziyaretin çok önemli olduğunu belirten Baykal, daveti memnuniyetle karşıladığını ve uygun bir zamanda Irak’a gideceğini açıkladı. Baykal’ın ziyaretinin Bağdat ile sınırlı kalmayacağı, Kürt yönetiminin denetimindeki Erbil’e de gidebileceği ifade ediliyordu ve o dönem bu durum oldukça tartışıldı. Baykal, Cumhurbaşkanı A. Necdet Sezer ve Genelkurmay Başkanı’nın da düşman olarak gördüğü ve randevu vermediği Talabani’yi “aşiret reisi” diye aşağılıyordu ve Talabani’nin PKK’ya örtülü destek verdiğini ima eden Baykal, hatta Cenevre’de düzenlenen Sosyalist Enternasyonal Toplantısı’nda Talabani kürsüye çıktı diye toplantıyı terk ederek tepkisini ifade etmişti. Baykal, henüz 1 ay önce yaptığı açıklamada, Talabani’yi “PKK’nın bir terör örgütü olmadığını ilan etmeme fütursuzluğu” içerisinde olmakla suçlamıştı. Talabani’nin “Türkiye’ye meydan okuduğunu” dile getiren Baykal, Talabani’nin muhatap olarak alınmasını bile istemiyordu.

KASET İDDİALARI
Deniz Baykal, 2010 Mart ayında medyada kendisi hakkında yer bulan ve de CHP Ankara Milletvekili Nesrin Baytok ile kendisine ait olduğu iddia edilen ve ABD-Pensilvanya’daki terörist-başı Fethullah Gülen’in başında olduğu Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ) tarafından tezgahlandığı ortaya çıkan kumpas anlamındaki gizli kamera kaydı ile ilgili iddiaların sonucunda, 10 Mayıs 2010 tarihinde, CHP Genel Başkanlığı görevinden istifa etti. Kasetlerde bulunan görüntüler hakkında basın açıklaması yapan Baykal, görüntülerin gerçek olmadığını söyleyerek bu durumu bir komplo olarak nitelendirdi. Baykal’ın yerine, yapılacak olan genel kurul seçimlerine kadar CHP Genel Başkanlığı görevine vekaleten Cevdet Selvi getirildi.

ULUS DEVLETİ YIKMAK İSTİYORLAR, UYANIK OLUN!
2013 yılında Deniz Baykal, CHP grup toplantısında “Ulus devleti yıkmak istiyorlar. Türkiye yeni bir kalıba dökülmek isteniyor. Bu konuda uyanık olmalıyız” cümleleriyle gündeme geldi.

CAMİ AÇILIŞI YAPTI
2015 yılında CHP eski Genel Başkanı Deniz Baykal, memleketi ve seçim bölgesi Antalya’da cami açılışı yaptı. Kutlu Doğum Haftası’nda gerçekleşen açılışta Baykal, “Bizim kendi İslamiyet anlayışımız gerçek İslamiyet’tir. İslamiyet’in en güzel, en doğru, en barışçı, en insancıl yüzüdür, gerçek İslamiyet’tir” cümleleriyle gündeme geldi.

NEVRUZ ATEŞİNİN ÜZERİNDEN ATLADI
2015 yılı Genel Seçimleri hazırlık sürecinde Deniz Baykal, CHP milletvekili adayı olduğu Antalya’da CHP eski Genel Başkanı Deniz Baykal, Antalya’da yakılan nevruz ateşinin üzerinden atladı. Baykal, “Barış içinde yaşamak istiyoruz. Hukuk içinde, adalet içinde, kardeşçe yaşamak istiyoruz. Taze bir başlangıç arıyoruz” cümleleriyle beraberlik mesajı verdi.

PERİNÇEK’İN ERMENİ DAVASINDA GÖZLEMCİ OLDU
2015 yılında İşçi Partisi (İP) Genel Başkanı Perinçek’in İsviçre’de 2005 yılında verdiği konferanslarda, “Ermeni soykırımı emperyalist bir yalandır” demesi üzerine İsviçre yargısınca ‘ırkçı ayrımcılık’ gerekçesiyle cezaya çarptırıldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ise ‘ifade özgürlüğü’ vurgusu yaparak İsviçre’yi haksız buldu. Açılan Perinçek-İsviçre davasının temyiz duruşmasına Deniz Baykal da eski AB Bakanı Egemen Bağış ile birlikte duruşmaya katılarak, yan yana takip etti. Duruşmayı CHP Genel Başkan Yardımcısı Haluk Koç ve bir grup parlamenter de izledi. Duruşma ile birlikte davaya gözlemci olarak katılan Baykal bu konuda gündeme geldi.

MECLİSİ AÇMA GÖREVİNİ ÜSTLENECEK
Deniz Baykal, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 15., 16., 18., 19., 20., 22., 23., 24. ve 25. dönem hükümetlerinde milletvekili olarak görev yaptı. 2015 Genel Seçimleri sonrasında 7 Haziran seçimlerinin ardından oluşacak parlamentoda Meclis’i açma görevini, bu seçimlerde en yaşlı milletvekili olduğu için yine Antalya’dan aday olup seçilen CHP’nin eski Genel Başkanı Deniz Baykal’ın üstlenmesi bekleniyor.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN İLE GÖRÜŞTÜ
2015 yılında CHP Antalya Milletvekili seçilen Deniz Baykal, seçimlerin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Dışişleri Konutu’nda bir araya geldi. Baykal, yaklaşık 2 saatten fazla süren kritik görüşmesi ve görüşme sonrasındaki açıklamaları ile gündeme geldi. Görüşmenin fotoğraflarını Deniz Baykal @dbdenizbaykal Twitter hesabından takipçileri ile paylaştı.

Avrupa Türk Gazetesi © ÖZEL ARAŞTIRMA / PORTRE