Bizim çocuk karneyi almış; bakalım hangi derslerden geçmiş; hangi derslerinden öğretmen bırakmış?

Eğitim yılı içinde hem öğrenci hem de veli gözünden en çok karşılaştığımız değerlendirmelerden bazılarıdır bunlar. Aslında bu değerlendirmeler sadece notun değerlendirmesi değil de kişilerin kendi yaptıklarının sonuçlarını görme ya da kabullenmedir.

İnsanlar yaşamlarında yaptıklarının iyi ya da kötü sonuçlarının olduğunu bunun da ödülle ya da cezayla değerlendirileceğini bilirler.

Ancak bu ödül ve cezayı sahiplenme objektif yapılamıyor çoğu zaman çünkü ödül diye düşündüğü olumlu şeyleri kendisi tarafından yapıldığını düşünmekte; başarısızlığa ya da istenmeyen bir sonucun alınmasına ise başkasının neden olduğunu düşünmektedir.

Yaşam tam da böyle! Objektif değerlendirme yaparsak kendimizi geliştirip değiştirebiliyoruz ya da sorumlulukları başkasının üzerine atarak körelip olduğumuz yerde sayabiliyoruz.

Şimdi öğrencimizin ve velimizin değerlendirmesini geri dönersek (okulda bireysel olarak öğretmen öğrenci ilişkisinde yaşanan kasıtlı olumsuz davranışları dışında) buradaki değerlendirmelerde öğrencimizin ve velimizin objektif olmadığını, kendi güçlü ve ya geliştirilmesi gereken yanlarının neler olduğu konusunda gerçekçi bir bakış açısına sahip olamadığını görüyoruz. Bu değerlendirmeler aslında eğitim süreci içerisinde hem öğrencinin hem de velinin kendi üzerine düşen sorumluluklarını ne kadar yaptığı ya da yapmadığı çerçevesinde bize bir fikir de verebilir.

Eğer objektif değerlendirme yapmış olsaydı kendisinin güçlü yanlarının neler olduğunu görecek ve iyi not aldığı derslerinin kendisine neler kattığını fark edecekti. Bu da ona daha gerçekçi bir bakış açısıyla eksiklerini fark ettirecek ve o eksikleri kapatmak için neler yapması gerektiğini gösterecekti. Ya da eksik, hatalı olduğu dersler ve alanlar üzerine düşünmeyip, çözümler üzerine kafa yormayıp yıl içinde hiçbir şey yapmadığını gösterecek.

O zaman değerlendirme yaparken bu değerlendirme sonucunda gerçekten ciddi miyiz ya da o anın, günün gündemi getirdiği konu üzerine konuşma ihtiyacımızı mı gideriyoruz buna bakmamız gerekiyor. Eğer gerçekten karneler üzerinde konuşuyor, çocuğumuzun eğitiminde kendimizi bir aktör olarak görebiliyorsak işte o zaman gerçekten gelişim ve değişim içerisinde olduğumuzu düşünebiliriz.

Tabi ki yapılacak değerlendirmeler ya da yaşanan olaylar tek başına ele alınamaz, tek bir sonuç üzerinden ele alınamaz. Burada eğitim sisteminden, öğretim programından, öğretmenlerden, kullanılan araç ve gereçlerden bağımsız bir değerlendirme yapılamaz. Objektif bakış açısı bütün bu etkenleri de değerlendirmek zorundadır.

Yani çocuğumuzun karnesini elimize aldığımız zaman ders yılı başından ders yılı sonuna kadar yaptıklarımızı, üzerimize düşen sorumluluk her neyse onunla ilgili yıl içinde gerçekleştirdiğimiz durumları ve yapabildiğimiz ya da eksik yaptığımız konuları objektif değerlendirip değerlendiremediğimizi incelememiz gerekiyor.

Bu durumu öğrencimize de bizim bu sorumluluğumuzu onlara nasıl yansıttığımızı ve bunun ciddiyetini kavrayıp kavramadığı noktasında değerlendirebiliriz.

Bu değerlendirme sonucunda bizden kaynaklanan yani veliden ve öğrenciden kaynaklanan durumların dışındaki faktörleri düzeltmek için gücümüzün yettiği ya da kabullenmemiz gerektiği durumları da göz önünde bulundurmamız gerekiyor.

Psikolojik Danışman Güven KARDEŞ

TABGED-Derneği Başkanı

Ankara, Haziran 2022